Μέσα στην ιδιαίτερη μέριμνά της για τούς κεκοιμημένους η Αγία Ορθόδοξη Εκκλησία μας έχει καθορίσει ξεχωριστή ημέρα της εβδομάδος γι’ αυτούς.
Όπως η Κυριακή είναι η ημέρα της αναστάσεως του Κυρίου, ένα εβδομαδιαίο Πάσχα,
έτσι το Σάββατο είναι η ημέρα των κεκοιμημένων, για να τους μνημονεύουμε και να
έχουμε κοινωνία μαζί τους.
Σε κάθε προσευχή και ιδιαίτερα στις προσευχές του Σαββάτου ο
πιστός μνημονεύει τούς οικείους, συγγενείς και προσφιλείς, ακόμη και τούς
εχθρούς του που έφυγαν από τον κόσμο αυτό, αλλά ζητά και τις προσευχές της
Εκκλησίας γι’ αυτούς.
Στο δίπτυχο, που φέρνουμε μαζί με το πρόσφορο για τη θεία
Λειτουργία, αναγράφονται τα ονόματα των ζώντων και των κεκοιμημένων, τα οποία
μνημονεύονται.
Σε ετήσια βάση η Εκκλησία έχει καθορίσει δύο Σάββατα, τα
οποία αφιερώνει στους κεκοιμημένους της. Είναι τα μεγάλα
Ψυχοσάββατα.
Το ένα πριν από την Κυριακή της Απόκρεω και το άλλο πριν από την
Κυριακή της Πεντηκοστής.
Το Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω έχει το εξής
νόημα: Η επόμενη ημέρα είναι αφιερωμένη στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου,
εκείνη τη φοβερή ημέρα κατά την οποία όλοι θα σταθούμε μπροστά στο θρόνο του
μεγάλου Κριτή.
Για το λόγο αυτό με το Μνημόσυνο των κεκοιμημένων ζητούμε από τον
Κύριο να γίνει ίλεως και να δείξει τη συμπάθεια και τη μακροθυμία του, όχι μόνο
σε μας αλλά και στους προαπελθόντας αδελφούς, και όλους μαζί να μας κατατάξει
μεταξύ των υιών της Επουράνιας Βασιλείας Του.
Κατά τα δύο μεγάλα Ψυχοσάββατα η Εκκλησία μας καλεί σε μία παγκόσμια ανάμνηση «πάντων των απ’ αιώνος
κοιμηθέντων ευσεβώς επ’ ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου».
Μνημονεύει:
* Όλους εκείνους που υπέστησαν «άωρον θάνατον», σε ξένη γη και
χώρα, σε στεριά και σε θάλασσα.
* Εκείνους που πέθαναν από λοιμική ασθένεια, σε πολέμους, σε
παγετούς, σε σεισμούς και θεομηνίες.
* Όσους κάηκαν ή χάθηκαν.
* Εκείνους που ήταν φτωχοί και άποροι και δεν φρόντισε κανείς να
τούς τιμήσει με τις ανάλογες Ακολουθίες και τα Μνημόσυνα.
Στα Ψυχοσάββατα παραθέτουμε κόλλυβα είτε στην Εκκλησία,
στον Εσπερινὸ της Παρασκευής και στην Θεία
Λειτουργία του Σαββάτου, είτε στα κοιμητήρια.
Πρόκειται περί της ιδίας αξίας, αφού η ίδια ακολουθία διαβάζεται.
Tα ευλογηθέντα
κόλλυβα δεν τα πετάμε ποτέ στα σκουπίδια, παρά μόνο τα μοιράζουμε σε
γνωστούς και φίλους εις μνημόσυνο και συγχώρεση του
αποθανόντα.
